Constantine đại đế, khảm trong Nhà thờ Hagia Sophia, Istanbul, khoảng 1000).

Constantine I lúc này là hoàng đế của cả Đế quốc La Mã, vì vậy để tránh sự chia rẽ trong nội bộ đế quốc, sau khi đã tiếp nhận bản kiến nghị từ Thượng hội đồng Giám mục do Hosius, Giám mục Córdoba đề xuất về Mùa Phục Sinh, ông đã quyết định triệu tập công đồng gồm các Giám mục trong đế quốc, nhằm xác định những điều phải tin. Ông cho đây chỉ là truyện cãi lộn, vô ích và nguy hại đến an ninh chung. Đây cũng là cơ hội để ông tiếp xúc với những người có nhiều ảnh hưởng tinh thần đối với dân chúng, đồng thời để tỏ ra ông là người bảo trợ và ân nhân của hội thánh, trong khi ông tin vận mạng hội thánh từ nay gắn liền với vận mạng đế quốc[12].

Trong thư gửi các bên tranh luận, Constantine I viết: "...Thực ra mấy kẻ hiểu được một vấn đề khó khăn đến thế, và ai có thể giải thích thỏa đáng? Các ông đâu có gì khác nhau về các giới luật, cũng đâu thêm thắt tín điều nào mới liên quan đến việc tôn thờ Thiên Chúa. Cả hai đều cùng một tâm tư nên dễ dàng hòa hợp với nhau. Thế mà các ông cứ ngoan cố cãi vã về những chuyện không đâu, lai còn lợi dụng uy tín trong dân để kéo họ vào cuộc tranh cãi. Thật không phải lẽ và bất xứng....Hãy giữ sao giữa các ông có sự chân thành và thân hữu, có chân lý của đức tin, có việc tuân thủ luật Chúa. Hãy cậy dựa vào đức bác ái và đưa dân chúng trở lại hiệp nhất với nhau"[13].

Đây là Công đồng toàn thể đầu tiên trong lịch sử Hội thánh kể từ Công đồng Sứ đồ được tổ chức tại Jerusalem. Ở Công đồng Nicea, "Hội thánh đã đạt được một bước dài đầu tiên để xác định học thuyết chính xác nhằm chống lại thử thách của thần học dị giáo gây ra".